Duitsland

Met een gigantische veerboot komen we in Rostock aan en we hadden een goed uitzicht over de bedrijvigheden langs de haven. We hebben de Hanzestad Rostock bezocht. Een oud ommuurd centrum met vakwerk gebouwen, oude industriële gebouwen, diverse kerken, etc. Wat opviel is de levendigheid in het centrum en vele winkels die meer bekend aandoen, dan in Zweden. Bakkers zijn overal te vinden en ook braadworstkraampjes. Je kunt gewoon met euro’s betalen en oost Duitsland is nog altijd relatief goedkoop.

Van Rostock zijn we naar het meer rond Krakow am See gereden, waar we een eindje door een natuurgebied aan het water hebben gelopen. Vanuit een hoge toren hadden we fantastisch uitzicht op de hele omgeving (zie profielfoto). Op deze 2e dag in Duitsland konden we weer in een t-shirtje rondlopen, heerlijk na al die kou en dikke truien in Zweden. Helaas duurde dat maar 2 dagen, waarna we toch weer een laagje extra nodig hadden om aan te trekken.
Bij een vriendelijke VVV hebben we informatie ingewonnen over de omgeving. Er zijn hier kennelijk heel veel oude hanzestadjes en kastelen in de buurt. We hebben onderweg naar hanze stad Schwerin 2 andere kastelen bekeken, waarvan de ene nu een hotel op een eilandje is en die in het oude stadje Gustrow is nu een slots-museum. Slot Schwerin is net een sprookjeskasteel, 5 hoekig, met 5 heel verschillende façades, ingebouwde kerk en heel veel torentjes. Het ligt op een eilandje in een groot meer met 2 bruggen, één naar de stad toe en één naar de kasteeltuinen. Er ligt een prachtige tuin direct om het kasteel heen op het eiland. Het einde van het kasteeltuinen loopt omhoog en heeft een fantastisch uitzicht op het kasteel. Dit kasteel wordt momenteel gebruikt door de hoge omes van de overheid. Het stadje Schwerin zelf was ook zeker de moeite waard om doorheen te dwalen met oude vakwerkhuisjes, grote statige gebouwen, smalle straatjes, mooie kerken en vele monumenten.

We hebben overnacht op een gratis camperplek in het stadje Scharnebeck dat tegen Lüneburg aan ligt. We waren er vroeg en zijn een stukje gaan rijden op zoek naar wat zon en natuur. Daarbij kwamen we aan het “Shiffs-hoch-hebe-werk” voorbij. Een soort lift voor boten in het kanaal, om ze 38 meter omhoog/omlaag te hijsen. Als dat met sluizen had gemoeten, dan hadden ze er een hele serie van moeten aanleggen. We wisten niet dat zoiets bestond, bijzonder om te zien. Uiteraard zijn we blijven kijken totdat de boot erin lag, en snel naar beneden gesprint, de boot zien zakken en er weer uit zien varen. Weer terug om de camperplek was het ’s avonds opeens erg druk met veel herrie. Er werd een liga ijshockey wedstrijd gevoerd in het stadion. We mochten er zo naar binnen, omdat we laat waren en hebben nog 1 helft van de wedstrijd kunnen zien.
Schwerin ligt in Oost-Duitsland en Lüneburg in West-Duitsland. Het verschil tussen oost en west merk je toch nog steeds. In oost wordt nog gebedeld op straat door oude vrouwtjes; er staan regelmatig vervallen huizen tussen de al opgeknapte huizen; de prijzen in de supermarkten zijn toch echt lager dan in west; de mensen nemen nog tijd om vriendelijk te antwoorden als je ze wat vraagt op straat of in VVV; de 80 km wegen zijn hobbelig en zien eruit als een lapjesdeken, terwijl de snelwegen een nieuw wegdek hebben; er zijn andere producten te koop in de supermarkten; niet overal zijn ze zo gehaaid dat er betaalautomaten op elke parkeerplaats staan, in west zelfs in natuurgebieden. Dat zijn wat van de verschillen die wij opgemerkt hebben.

Van Lüneburg wist Jeanine dat het een mooie stad is. Het is een oude Hanzestad met een leuk centrum bestaand uit oude vakwerk huizen in een bepaalde stijl met gedraaide stenen in de gevels. Lüneburg is opgedeeld in 4 wijken met elk een eigen kerk. De oudste wijk is aan het verzakken, omdat ze er eeuwenlang ondergronds zout hadden gewonnen. De kerk en de huizen aan de ene kant van de straat leunen naar voren toe en aan de andere kant naar achteren.
Het was moeilijk om een parkeerplek te vinden en de reden voor de drukte was de jaarlijkse middeleeuwse markt. In het centrum stonden veel kraampjes met verkopers in middeleeuwse kleding en er was een ridderkampement opgezet. In het ridderkampement waren allerlei activiteiten, vooral voor kinderen, en ’s avonds was er muziek met oude instrumenten, toneelstukjes, een verhalenverteller en info over wat ridders vroeger aanhadden en hoe je dat aantrekt. Op de grote markt vonden er spelletjes plaats voor teams van mensen, waaruit uiteindelijk 1 iemand moest winnen. Deze persoon kreeg de sleutel van de stad overhandigd, waarna er een houten vat in brand werd gestoken.
We stonden geparkeerd tussen een boel andere campers, vlakbij de echte camperplek die overvol was. Controleren deden ze niet nu tijdens ’t festival, waarschijnlijk omdat een heel aantal deelnemers en verkopers ook daar aan het kamperen waren.
Het gebied rond Lüneburg, vooral naar het zuiden toe, wordt al heel lang bewoond. Er zijn plekken waar vele grafheuvels en hunebedden liggen. Er zijn plekken waar er zoveel bij elkaar liggen, dat ze ze dodenstadjes zijn gaan noemen. Wij zijn naar een van die plekken geweest, een heidegebiedje met her en der een hunebed of een grafheuvel. Een aantal van die hunebedden waren erg lang en zijn destijds meerdere jaren gebruikt als graf.

Ten zuiden van Lüneburg ligt de Lüneburger heide, een groot heide/bos gebied, waar veel mensen een dagje naartoe gaan vanuit de stad. Op elke parkeerplaats moet je daar fors betalen en de mensen zijn erg gehaaid om je in een paardentram te krijgen. ’t Was al wat later, dus wij wilden een klein rondje wandelen, maar kleine rondjes zijn er niet uitgezet. Je moet meteen 10 km lopen en dan ook nog langs de hei aan de bosrand zonder veel uitzicht ipv er doorheen. Wij zijn halverwege toch maar dwars doorgestoken naar een parallel pad en zijn daarbij nog hertjes tegengekomen. Heerlijk om weer even in de natuur te zijn. We zijn hier in Duitsland meer in stadjes geweest, dan in de natuur zoals in Zweden.

We wilden eigenlijk langs ecodorp Sieben Linden vanuit Lüneburg om er wat vrijwilligers werk doen. Maar alle werkweken/cursussen zaten vol, of we moesten 25 euro per dag en pp betalen om er te zijn buiten een cursus om. Dat vonden we toch wel erg prijzig. En dus zijn we toen maar naar Lebensgarten Steyersberg gereden, omdat we daar wel welkom waren. ’s Avonds in het donker was het toch wel zoeken naar de juiste weg en zijn we een aantal keer verkeerd gereden, ook omdat er geen straatverlichting was en de bewegwijzering niet best. In Steyerberg hebben we nog iemand moeten vragen hoe we naar het ecodorp kwamen. In het ecodorp zelf is iemand met ons meegelopen naar de familie van Sebastian.
Jeanine had via Facebook contact gehouden met Sebastian (19 jaar) en hem gevraagd of we langs konden komen. Zelf zat hij in Nieuw-Zeeland, maar hij had zijn moeder Elisa gevraagd of we daar konden verblijven. Geen probleem. Dus we zijn een paar dagen bij hun blijven logeren. Het is een Amerikaans gezin, dat nu 2 jaar in Lebensgarten woont. Vader Lars is van oorsprong Duits. Elisa had via de mail contact voor ons gemaakt met Declan Kennedy, prof ecologisch bouwen en permacultuur, en met bio-boer Jean Philippe. We wilden een paar dagen lekker werken op het land. Helaas regende het 3 dagen lang en dus hebben we de boer niet kunnen helpen op het land. Hij zat zelf hele dagen thuis om de administratie te doen op die regendagen. Met Declan hebben we een aantal gesprekken gehad en hij had ons meteen ingedeeld in zijn bomenplant en terra preta week. Ehm, niet zo snel, want we hebben van ’t weekeinde andere plannen….?! Op vrijdag en zaterdag hebben we hem geholpen met voorbereidingen treffen voor de groep vrijwilligers. En we waren welkom om mee te doen op welke dag we ook terug zouden komen.

Vanuit Lebensgarten zijn we "even" (is 3 uur rijden) naar ecodorp Sieben Linden te Poppau gereden. Jeanine is daar vorig jaar 4 weken geweest om een cursus te volgen. Op de eerste zondag in de maand hebben ze in Sieben Linden een open dag met vele zelfgebakken taarten en je kunt er dan een rondleiding volgen. Op zondagochtend vroeg zijn we erheen gereden en hebben er tot 's avonds rondgelopen. Jeanine werd herkend door een paar mensen, vooral door Martin Curryworst. Deze Martin is autistisch en hij communiceerde vorig jaar tijdens de cursus door tegen iedereen curryworst te roepen (een favoriet gerecht). Hij bleef maar knuffels geven toen hij Jeanine herkende.
Sieben Linden ligt vlak bij Magdeburg, wat een mooi stadje zou zijn. Helaas hebben we daar weer 3 dagen stilgestaan bij een garage. Deze keer was een van de (tand)wielen vastgelopen die de accu oplaad. Dus er moest een nieuw wiel en banden op. Uiteraard hadden ze die niet op voorraad en duurde het 2 dagen voordat ze er waren, grrr. We hebben dus 2 hele dagen door Magdeburg rondgelopen, terwijl je het in een middagje gezien hebt. We zijn alle kerken langs geweest, zijn lekker wezen uit eten en hebben veel geslenterd door de stad vol hoge herenhuizen. Één gebouw trok vooral Jeanine's aandacht. Een groot roze gebouw, met felle kleuren, bomen die uit ramen groeien en een groen dak. Het was het laatste gebouw van de Oostenrijkse kunstenaar Friedensreich Hundertwasser, geweldig.

Vanuit Magdeburg zijn we op zoek gegaan naar de stonehenge van Duitsland. Jeanine had gelezen dat er een grote aarden ring zou zijn, die ooit omgeven was door hoge houten palen, waar 3 openingen in zaten op die plekken waar de zon opkomt en ondergaat. Een paar jaar geleden hebben ze die plek ontdekt in een maisveld en zijn er opgravingen gedaan. We konden het helaas niet vinden en niemand wist ons te vertellen waar het exact was. In het VVV van Schönebeck / Salzelmen printten ze wat voor ons uit over die opgravingen, maar waar het was, wisten ze niet. Na wat rondrijden reden we een landweggetje in naast een huis waar een vrouw in de tuin bezig was. Zij wist ons te vertellen, dat alles weer met de grond gelijk was gemaakt en dat het onder het maisveld wat we zagen lag. Zij vond het erg jammer dat het er niet meer was en wist er best wat over te vertellen. We mochten de bus bij haar neerzetten voor de nacht en kregen een zak walnoten en eieren van haar. Waarschijnlijk omdat zij ook een kruidenvrouwtje was, en met Jeanine daarover aan de praat raakte.
De volgende ochtend zagen we een aantal reeën op het veld en zijn we naar een gekke constructie in Salzelmen gereden. Een 10 meter hoge houten muur, meters lang, met takjes erin en water dat erdoorheen druipt. Het bleek om een zoutverdamper te gaan. Ze hadden vlak onder de grond zout zitten. Ze leiden water door de zoutlagen en losten het zo op. Vroeger pompten ze het zoute water met een windmolen naar boven, vanwaar het naar beneden druipte. Deze muur was nog maar 30 meter lang, maar vroeger was hij wel 2 km lang. Daar liepen dan de chronische longpatiënten langs om zuivere (zee-)lucht op te snuiven. Nooit geweten dat zoiets bestond, maar kennelijk waren er best veel van die zoutverstuif muren in steden die ver van de zee lagen.

Quedlinburg is een echte aanrader voor liefhebbers van oude stadjes en vakwerkhuizen. Het heeft een oude stad en een nieuwe (voor ons ook oude) stad, vol met alleen maar vakwerkhuizen. Je kunt er wel merken dat het Oost-Duitsland is, want overal zie je huizen die op instorten staan. Al kun je ook zien dat er overal hard wordt gewerkt om die huizen op te knappen, want overal staan ze ook in de steigers. Jeanine is ooit al eens in dit stadje geweest met de Internationale BouwOrde (vrijwilligers organisatie IBO), om een vakwerkhuis op te knappen. Houten palen verven, vervolgens leemstenen ertussen metselen, vloertje storten/stampen van leem, etc. Op het einde van ons bezoek hebben we dat huis nog gevonden ook.

Terug in Lebensgarten hebben we op zaterdag en zondag vrijwilligerswerk gedaan voor Declan. We hebben Terra Preta bedden aangelegd. Dat is een manier van composteren, waarbij je een “lasagne” maakt van laagjes onkruid, mest, compost, stro, gesteentemeel, houthaksel, zaagsel, houtskool, gefermenteerde urine en effectieve micro-organismen. En die lagen 3-5 keer en vervolgens afdekken met worteldoek om anaeroob te laten composteren. Daar krijg je hele mooie zwarte compost van vol met voedingsstoffen, waar je na een jaar composteren uitstekend groenten in kunt verbouwen. Het was fysiek best zwaar werk en dus waren we ’s avonds allemaal bekaf. We waren met een gezellige groep van zo’n 10 man/vrouw van verschillende leeftijden. Op maandag hebben we de resterende bomen geplant, waar ze doordeweeks niet meer aan toe waren gekomen. Dinsdag was afscheid dag en kregen we een aantal pompoenen mee van boer Jean Pierre.

Nu we toch zo dichtbij NL zaten, op 3 uurtjes rijden, wilden we toch even naar NL toe om wat dingen te regelen. En de ouders van Rene verrassen op Kees zijn verjaardag. We zijn eerst naar Osnabrück gereden en hebben overnacht op een parkeerplaats bij de universiteit daar. Dat was vlakbij Stefan, een bekende van Jeanine. Stefan vertelde ons dat hij zo'n beetje leeft van "dumpster diven". Hij gaat 2 dagen per week proletarisch shoppen in de afvalbakken van supermarkten. Dat moesten wij natuurlijk ook uitproberen en we zijn 's avonds na 22.30, na sluitingstijd dus, die afvalbakken ingedoken. En jee, wat ligt daar een boel in de bakken zeg. In de supermarkt sorteren ze al per bak, dus er was een fruit/groenten bak, een bederfelijke waren (melk-, vlees-, visproducten) en een bak met vanalles (brood, toast, honing, etc). Wat een boel nog goeie groenten en fruit lag daar in die bak zeg, naast alles wat een rot plekje had. Melk-, vlees-, en visproducten die tot die datum houdbaar/verkocht mogen worden. Brood van 2 dagen oud, etc. Hij vertelde ons er ook bij met welke producten je uit moet kijken en hij neemt geen bederfelijke waren mee als de verpakking echt open is. Wij hadden 2 volle plastic tassen vol etenswaren mee en nog kon je niet zien dat er iets uit die bakken was gehaald, zoveel lag er nog in. Zonde zeg, wat een verspilling. Nu in NL winkels zien te vinden die de bakken nog achterom buiten hebben staan. Veel supermarkten hebben tegenwoordig alles achter slot en grendel staan.